4 K/parlimen Sabah kosong, keluar parti. -Peguam PN

 

Dari kiri; Datuk Azmizan Mohd Ali (Papar), Khairul Firdaus Akbar Khan (Batu Sapi), Jonathan Yasin (Ranau) dan Datuk Matbali Musah (Sipitang).

1. Empat kerusi Parlimen Sabah perlu dikosongkan, kata peguam PN

KUALA LUMPUR: Seorang peguam Perikatan Nasional (PN) berpandangan kerusi Parlimen dimenangi empat wakil rakyat Sabah dalam Pilihan Raya Umum Ke-15 (PRU15) perlu dikosongkan selepas mereka mengumumkan keluar daripada BERSATU semalam.

Ia susulan polemik mengenai status empat Ahli Parlimen itu yang bertanding dalam PRU15 atas tiket Gabungan Rakyat Sabah (GRS), namun menjadi ahli BERSATU.

Empat Ahli Parlimen BERSATU Sabah yang bertanding atas tiket GRS adalah Datuk Azmizan Mohd Ali (Papar), Khairul Firdaus Akbar Khan (Batu Sapi), Jonathan Yasin (Ranau) dan Datuk Matbali Musah (Sipitang).

Ketua Pasukan Undang-Undang Bilik Gerakan Utama Perikatan Nasional (PN), Wan Rohimi Wan Daud, berpandangan tindakan keempat-empat Ahli Parlimen itu memenuhi syarat yang diperuntukkan Perkara 49A Perlembagaan Persekutuan.

Berdasarkan peruntukan itu, katanya, empat wakil rakyat berkenaan perlu mengosongkan kerusi Parlimen masing-masing kerana pembabitan mereka dalam GRS turut tergugur apabila mengumumkan keluar daripada BERSATU.

"Apabila empat Ahli Parlimen ini mengisytiharkan keluar BERSATU, mereka bukan lagi ahli kepada mana-mana komponen parti dalam GRS.

"Pada peringkat itu, mereka secara automatik bukan lagi ahli kepada gabungan GRS kerana telah memutuskan talian keahlian melalui parti komponen BERSATU.

"Mereka tidak boleh mengatakan keluar BERSATU tetapi kekal dalam GRS kerana keahlian mereka (dalam GRS) bersifat 'by extension' atau atas keanggotaan mereka sebagai ahli BERSATU.

"Berhenti daripada menjadi ahli BERSATU, maka secara jelasnya mereka turut berhenti daripada menjadi ahli gabungan GRS.

"Justeru operasi undang-undang berkaitan peruntukan Perkara 49A(1)(a)(i) adalah terpakai ke atas empat Ahli Parlimen ini.

Maka, keahlian mereka sebagai Ahli Dewan Rakyat turut gugur," katanya dalam satu kenyataan, hari ini.

Peguam kepada Presiden PAS, Tan Sri Abdul Hadi Awang itu mengulas pengumuman keluar parti oleh pemimpin BERSATU Sabah semalam, termasuk semua empat Ahli Parlimen dan 15 Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) parti itu.

Bekas Ketua Badan Pimpinan BERSATU Sabah, Datuk Hajiji Nor yang mengumumkan perkara itu memaklumkan, kumpulan itu akan menubuhkan parti tempatan baharu, namun buat masa ini mereka secara kolektif akan menjadi ahli GRS.

Terdahulu, BH yang memetik Ketua Kluster Governans, Perundangan dan Pengurusan Majlis Profesor Negara, Profesor Dr Nik Ahmad Kamal Nik Mahmood, berpandangan status empat Ahli Parlimen dan 15 ADUN itu tidak gugur dan tidak perlu mengosongkan kerusi yang disandang.

Beliau berpandangan tindakan mereka tidak tertakluk dalam Perkara 49A yang mula berkuat kuasa pada 5 Oktober lalu, kerana empat Ahli Parlimen itu bertanding dalam PRU15 atas tiket GRS yang sudah didaftarkan, bukannya BERSATU.

Katanya, kedudukan 15 ADUN juga tidak terkesan memandangkan enakmen khusus berkenaan larangan bertukar parti belum diwarta untuk dikuatkuasakan di Sabah.

Mengulas lanjut, Wan Rohimi yang juga Pengerusi Lajnah Undang-Undang dan Hak Asasi Manusia (LUHAM) PAS Pusat berkata, keanggotaan empat wakil rakyat Sabah itu bukan secara langsung dengan GRS, sebaliknya menerusi BERSATU.

"Ertinya, status mereka sebagai Ahli Parlimen GRS adalah bersyarat selagi mana mereka mengekalkan keahlian dalam BERSATU," katanya.

2. A CASE TO PONDER - STATUS 4MP BERSATU SABAH!  

1. Akta A1663 – Akta Pindaan Perlembagaan (No. 3) (2022) telah dibentang dan diluluskan oleh Parlimen Malaysia pada April 2022, dan telah menerima perkenan Tuanku YDPA pada 31.8.2022 serta disiarkan dalam Warta 6.9.2022.

2. Pasca PRU-15, pada 10.12.2022, negara telah dikejutkan dengan pengumuman Pengerusi Bersatu Sabah bahawa pimpinan Bersatu Sabah telah mengisytiharkan diri keluar dari Bersatu, tetapi kekal di bawah Gabungan Rakyat Sabah (GRS). Untuk rekod, terdapat 4 orang MP Bersatu Sabah yang bertanding di atas tiket GRS pada PRU-15 yang lalu.

3. GRS adalah sebuah gabungan parti-parti politik yang berdaftar.

4. Isunya – dengan pengisytiharan keluar 4 orang MP Bersatu Sabah (yang bertanding menggunakan logo GRS), adakah akan menyebabkan kerusi itu kosong?

5. Mari kita teliti pindaan Perlembagaan terkini berkaitan Perkara 49A dan Perkara 160 Perlembagaan Persekutuan:-

(a) Perlembagaan Persekutuan dipinda dengan memasukkan selepas Perkara 49 Perkara yang berikut: “Pertukaran parti politik anggota, dsb”

49A. (1) Tertakluk kepada peruntukan Perkara ini, seseorang ahli Dewan Rakyat hendaklah terhenti menjadi ahli Dewan itu dan kerusinya hendaklah menjadi kosong sebaik sahaja suatu tarikh kekosongan luar jangka dipastikan oleh Yang di-Pertua di bawah Fasal (3) jika— 

(a) setelah dipilih ke Dewan Rakyat sebagai anggota suatu parti politik— 

(i) dia melepaskan keanggotaan parti politik itu; atau 

(ii) dia tidak lagi menjadi anggota parti politik itu; atau 

(b) setelah dipilih ke Dewan Rakyat bukan sebagai anggota suatu parti politik, dia menyertai suatu parti politik sebagai anggota. 

(2)  Seseorang ahli Dewan Rakyat tidak terhenti menjadi ahli Dewan itu menurut Perkara ini hanya disebabkan oleh— 

(a)  pembubaran atau pembatalan pendaftaran parti politiknya; 

(b)  pelepasan keanggotaannya daripada parti politiknya apabila dipilih sebagai Yang di-Pertua; atau 

(c)  pemecatannya daripada keanggotaan dalam parti politiknya. 

(b) Perkara 160 Perlembagaan Persekutuan dipinda dalam Fasal (2) dengan memasukkan selepas takrif “Orang Melayu” takrif yang berikut

“parti politik” ertinya— 

(a)  mana-mana pertubuhan yang menurut mana-mana tujuan atau kaedahnya, tidak kira sama ada tujuan atau kaedah itu merupakan tujuan atau kaedah utamanya, atau semata-mata merupakan tujuan atau kaedah yang menjadi tambahan kepada tujuan atau tujuan-tujuan utamanya atau kepada kaedah atau kaedah-kaedah utamanya, mengadakan peruntukan bagi pertubuhan itu menyertai, melalui calon-calonnya, dalam pemilihan ke Dewan Rakyat, atau ke Dewan Undangan Negeri; atau 

(b)  mana-mana pertubuhan yang, walau apa pun apa-apa jua yang terkandung dalam tujuan-tujuan atau kaedah-kaedahnya, menjalankan apa-apa aktiviti atau meneruskan apa-apa tujuan yang melibatkan penyertaannya, melalui calon-calonnya, dalam pemilihan ke Dewan Rakyat, atau ke Dewan Undangan Negeri, 

dan termasuklah gabungan pertubuhan sedemikian yang telah didaftarkan di bawah mana-mana undang-undang persekutuan;’. 

6. Perkara 49A (a)(i) PP (dalam konteks terkini di Sabah), 4 MP Sabah bertanding sebagai ahli berdaftar Bersatu melalui logo gabungan GRS. Setelah memenangi PRU-15, maka 4 MP tersebut telah “dipilih ke Dewan Rakyat sebagai anggota suatu parti politik itu – Bersatu/GRS” (melengkapi Perkara 49A(1).... dan kemudiannya “melepaskan keanggotaan keanggotaan parti politik itu – Bersatu” tetapi KEKAL di bawah GRS. 

7. ISUNYA - adakah ia melengkapi Perkara 49A(a)(i)?.

8. Perkara 160 PP pula memperuntukkan takrif “parti politik” pada bahagian proviso – “.... dan termasuklah gabungan pertubuhan sedemikian yang telah didaftarkan di bawah mana-mana undang-undang Persekutuan”?.

9. Isu di hadapan kita ialah apakah keanggotaan sebenar 4 MP Sabah di kala bertanding dan memenangi PRU-15? 

10. Pandangan saya – 4 MP ini menjadi ahli gabungan GRS tertakluk kepada keanggotaannya dalam parti politik asal (Bersatu), yang merupakan anggota komponen GRS. Keahlian/keanggotaan mereka sebagai MP GRS tidak secara langsung (not a case of direct membership). Justeru keanggotaanya dalam GRS adalah bersifat “by extension” – iaitu melalui keanggotaanya dalam Bersatu. So to speak, their status as GRS MP is conditional upon them maintaining their Bersatu membership.

11. Bilamana 4 MP ini mengisytiharkan diri keluar dari Bersatu, mereka bukan lagi ahli kepada mana-mana komponen parti dalam GRS. Pada peringkat itu, mereka secara automatiknya bukan lagi ahli kepada gabungan GRS kerana mereka telah memutuskan talian keahlian melalui parti komponen Bersatu.

12. Hakikatnya, mereka tidak boleh mengatakan keluar dari Bersatu, tetapi KEKAL dalam GRS (kerana keahlian mereka bersifat by extension / conditional upon Bersatu membership). Berhenti dari menjadi ahli Bersatu, maka secara jelasnya mereka turut berhenti dari menjadi ahli gabungan GRS.

13. Justeru operasi undang-undang berkaitan peruntukan Perkara 49A(1)(a)(i) adalah terpakai ke atas 4 MP ini. 

14. Maka keahlian mereka sebagai Ahli Dewan Rakyat turut gugur!!!.

Ini pandangan awal saya. A case to ponder. An interesting point of law need to be built up and further argued.

Wan Rohimi bin Wan Daud

Ketua Pasukan Undang-Undang,

Bilik Gerakan Utama Perikatan Nasional

Pengerusi LUHAM PAS Pusat

11 Disember 2022

PERHATIAN: NO TELEFON IBNU HASYIM.COM TERKINI 014-400 2015